Từ năm 1975 đến 1981, Lại Văn Sâm học tại Đại học Tổng hợp Tashkent, Liên Xô chuyên ngành ngôn ngữ Hindi chứ không phải chuyên ngành báo chí. Sau đó, ông quyết định về Việt Nam lập nghiệp nhưng gặp không ít khó khăn khi tìm kiếm công việc phù hợp. Ông từng phải quay trở lại Nga để lao động xuất khẩu, làm phiên dịch nhưng sau cùng ông vẫn chọn về nước.

Sau khi về nước năm 1987, ông phụ bán hàng cho mẹ vợ ở chợ Đồng Xuân, Hà Nội.

Cuối năm 1987, ông đến thử việc tại VTV và làm biên dịch viên cho các bản tin thể thao của Liên Xô sang tiếng Việt, rồi được giao nhiệm vụ phụ trách biên tập và bình luận các chương trình thể thao của Liên Xô và thế giới hàng tuần. Đến đầu năm 1988, ông dừng làm việc tại đài truyền hình và quay về công việc cũ ở chợ Đồng Xuân.[2]

Tháng 6 năm 1988, ông trở lại làm việc tại Đài Truyền hình Việt Nam đúng vào thời điểm Giải vô địch bóng đá châu Âu diễn ra tại Đức, vì lúc này VTV cần người để tường thuật, tổng kết các sự kiện. Trong thời gian này, điều kiện cơ sở vật chất của VTV đang còn thiếu thốn, các chương trình bình luận bóng đá thường chỉ là chương trình phát lại, công việc bình luận cũng khá vất vả vì thiếu nhân sự. Cũng trong năm đó, ông cùng Trần Tiến Đức, Vũ Huy Hùng được giao nhiệm vụ tường thuật trực tiếp các trận đấu của Thế vận hội Mùa hè 1988 tại Seoul, đó cũng là năm đầu tiên VTV tường thuật trực tiếp một sự kiện thể thao của thế giới. Khi ấy, việc tiếp cận thông tin về các đội bóng đá để tường thuật còn rất khó khăn, hầu như bình luận viên không có thông tin gì trước trận đấu về những đội tham gia.[3] Năm 1990, ông ngưng việc bình luận thể thao để chuyển sang việc dẫn dắt chương trình V.K.T.[4]

Năm 1992, Lại Văn Sâm ngừng công việc bình luận thể thao vì bận bịu trong vai trò quản lý, dù vậy ông vẫn dành thời gian cho niềm đam mê thể thao của mình. Những lần cổ vũ cho đội tuyển Việt Nam tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á, ông cũng vẽ lên mặt những lá cờ, cũng hò reo hết mình và hòa vào không khí sôi động của khán đài. Ông cũng là fan của câu lạc bộ Liverpool F.C.

Năm 1995, ông quyết định kết thúc chương trình V.K.T và chuyển hướng sang chuẩn bị cho ra một chương trình mới - SV96.[5] Đến năm 1996, ông cùng những người làm trong đội chuẩn bị lên sóng VTV3 trong 1 tháng. Ngày 31 tháng 3 năm ấy, VTV3 chính thức lên sóng.

Từ ngày 1 tháng 7 năm 2017, ông chính thức nghỉ hưu tại Đài Truyền hình Việt Nam[6], nhưng vẫn dẫn một số chương trình của VTV như Ai là triệu phú, Mặt trời bé con (VTV3) và Lễ trao giải VTV Awards - Điểm hẹn 2017 (VTV1) cho đến hết năm 2017.

Từ năm 2018 đến nay, Lại Văn Sâm đã và đang tham gia dẫn một số chương trình truyền hình thực tế, như Quý ông đại chiến, Ký ức vui vẻ, Cơ hội cho ai... Tần suất xuất hiện được nhiều khán giả đánh giá nhiều hơn cả thời điểm ông còn đương chức ở VTV. Bản thân nhà báo gạo cội cũng thừa nhận ông đắt show hơn sau khi về hưu.[7]